Szczęśliwa wyspa – opowieści z dobrego świata

1. Część I: Rozgrzewka - trening opowiadacza 15 min.

1. Stańcie w kółku. Zachęć uczniów, by przez minutę robili najdziwniejsze miny, rozciągając twarz. Następnie, żeby językiem policzyli zęby.
2. Niech uczniowie nabiorą powietrza i wypuszczają je krótkimi dmuchnięciami. Zwróćcie uwagę, żeby przy krótkich wydechach poruszał się brzuch.
3. Rozdaj uczniom dowolny, przygotowany wcześniej, krótki fragment tekstu (może być kilka zdań z gazetowego artykułu, horoskop,  ogłoszenie z anonsów). Spróbujcie przeczytać go wspólnie kilka razy w różny sposób: głośno, szeptem, śpiewając na jednym tonie, otwierając bardzo szeroko usta. Kiedy uczniowie zapamiętają słowa, powiedz im, by chodzili po sali, wypełniali równomiernie przestrzeń (nie w kółko, w różnych kierunkach), powtarzając poznany tekst bez żadnej emocji (możecie to sobie określić na skali emocji jako 0) a ty, co pewien czas wypowiesz nazwę jednej z emocji i wówczas każdy uczeń staje przy najbliższej w sali osobie i wypowiada ten sam tekst wkładając w niego podaną przez ciebie emocję (radość, rozpacz, nuda, przerażenie).

2. Dobra opowieść - dobry opowiadacz 25 min.

Usiądź z uczniami w kręgu. Powiedz, żeby przygotowali kartkę i coś do pisania. Zaproponuj, żeby zamknęli oczy i przypomnieli sobie kogoś, kogo świetnie się słuchało (jak opowiada, wykłada, przemawia…). Może to być zarówno postać publiczna, jak i z życia prywatnego. Powiedz, żeby spróbowali sobie w wyobraźni odtworzyć tę opowieść, wypowiedź, żeby się w nią wsłuchali, przyjrzeli się mówcy, przeanalizowali głos, postawę ciała. Następnie poproś, żeby zapisali na kartce wszystkie rzeczy, cechy, elementy, które sprawiły, że ta osoba, dobrze opowiadała, że się jej dobrze słuchało.

Następnie poproś uczniów, by dobrali się w kilkuosobowe grupy (4 – 5 osób) i w takich zespołach omówili zapisane przez siebie cechy i z nich wybrali maksymalnie 5 ich zdaniem najważniejszych. Następnie zgromadź wszystkich wokół flipczartu lub tablicy, poproś, by każda z grup opowiedziała o cechach dobrego mówcy, które uznała za najistotniejsze. Poprowadź dyskusję, konfrontując różne stanowiska. Może się bowiem okazać, że uczniowie mają różne potrzeby i inne wizje dobrej opowieści i dobrego mówcy, i jest to pożądana sytuacja. Stwórzcie wspólnie zasady dobrego przemawiania/opowiadania. Wypiszcie zebrane informacje dzieląc je na dwie kategorie: dobra opowieść, dobry mówca.

 

3. Regulamin opowiadcza 5 min.

Przeczytajcie głośno reguły dobrej opowieści i powieście w sali. Zapytaj uczniów, czy były jakieś reguły, z których musieli zrezygnować, wybierając te najważniejsze, a które też wydają im się istotne. Możecie je dopisać jeśli uznacie, że nadal są ważne.

4. Część II: Wyprawa po skarb 5 min.

Jeśli to możliwe, na początek wyjdźcie na zewnątrz. Każdy ma znaleźć jeden przedmiot. Może to być kamień, patyk, cokolwiek, co go zainteresuje. Jeśli nie ma takiej możliwości, przygotuj pudełko z przedmiotami. Dobrze jeśli są abstrakcyjne, nie kojarzą się wprost z jakąś funkcją: kamienie, listki, patyki, kwiat, fragment starej zabawki. Możesz też przyniesienie przedmiotu zadać uczniom jako zadanie domowe.

5. Historia przedmiotu 15 min.

Niech uczniowie położą przedmioty pośrodku sali, usiądźcie w kręgu wokół nich. Niech każda osoba wstaje, bierze i pokazuje innym swój przedmiot i mając do dyspozycji maksymalnie minutę opowiada historię związaną z przedmiotem. Może się ona opierać na skojarzeniu – być realistyczna lub fantastyczna – pozostaw uczniom pełną dowolność. Każdego nagradzajcie brawami. Podsumujcie: co się wam podobało? Uzupełnijcie Regulamin opowiadacza, jeśli jest taka potrzeba.

6. Wspólne czytanie 5 min.

Przeczytajcie głośno opowiadanie Kalmana Segala.

7. Wspólna opowieść 15 min.

Siądź razem z uczniami w ciasnym kręgu. Zaproponuj im, żeby zamknęli oczy i wyobrazili sobie, że docierają na brzeg opisanej przez Segala wyspy, miejsca, w którym każdy chciałby się znaleźć, idealnego miejsca. Poproś, aby Ci o nim opowiedzieli, stosując ustalone na poprzedniej lekcji reguły dobrego opowiadania. Jeśli jest taka potrzeba, przeczytajcie je jeszcze raz głośno. Możesz  zadawać pomocnicze pytania. Jak wygląda, jaka jest pora dnia lub nocy? Czym przybywają? Statkiem? Helikopterem, samolotem? Jak to się dzieje? Czy podróż była miła, czy wyczerpująca? Czy tubylcy są na brzegu, czy przychodzą? Jak wyglądają? Jak brzmi ich język? Jak się zachowują? Jak poznajecie ich sposób zachowania, wrażliwość? (poprowadź wizualizację) W kręgu, osoba po osobie, opowiedzcie o tym, co zobaczyliście, kiedy dotarliście na brzeg wyspy. Pierwsze okrążenie poświęćcie Waszemu przybyciu, drugie opisowi samej wyspy, trzecie okrążenie niech dotyczy tubylców, ich zwyczajów, wyglądu, zachowania. Możecie tę opowieść nagrać, a potem wspólnie wysłuchać i skomentować.

Wariant: Możecie poprowadzić to ćwiczenie w grupach lub parach. Poproś uczniów, aby sprawdzili, czy ich historia spełnia zasady dobrej opowieści utworzone wcześniej. Czego jej brakuje? A może trzeba uzupełnić zbiór reguł o nowe?

8. Zakończenie: powrót z podróży 5 min.

Podziękuj uczniom za otwartość. Zwykle opowieść o wyspie to okazja, żeby przywołać swoje bardzo osobiste wyobrażenie o pięknym miejscu. Na koniec zaproponuj, żeby każdy podał każdemu rękę i podziękował za jego opowieść próbując konkretnie nazwać, co mu się podobało w jego opowieści.