„O rybaku i rybce" – czytanie performatywne”

Aby poprowadzić zajęcia online, skorzystaj z aplikacji z opcją pracy w pokojach. Poproś uczniów, aby przy pierwszym ćwiczeniu wsłuchali się w dźwięki dochodzące zza okna (mogą na tę chwilę odejść od komputera, usiąść przy oknie czy je otworzyć). Następnie poleć uczniom, aby włączyli mikofony i po kolei spróbowali odtworzyć te dźwięki.

Kolejną rundę, w której uczniowie zmieniają dźwięki poprowadź w pokojach - opcja Breakout Rooms.

Tworzenie czytania performatywnego niech też odbędzie się w pokojach. Możesz w trakcie pracy zajrzeć do grup i sprawdzić, na jakim są etapie pracy. Natomiast prezentacji opracowanych fragmentów posłuchajcie w głównym pokoju wszyscy razem. Poproś uczniów, aby ci, którzy nie występują wyłączyli na ten czas swoje kamery i mikrofony, a włączyli opcję „Hide non-video participants”.

1. Rozgrzewka głosowa 15 min.

Poproś uczniów, aby każdy z nich znalazł sobie wygodne miejsce w sali. Mogą usiąść na krzesłach, na podłodze, oprzeć się o ścianę, ważne, by każdy przyjął taką pozycję, w której może pozostać przez kilka minut.

Następnie poleć, żeby zamknęli oczy i spróbowali wsłuchać się w dźwięki, które ich otaczają (możesz otworzyć okno, wzmacniając odgłosy dobiegające z zewnątrz). Po ok. 2 minutach poproś ich o wybór – nadal z zamkniętymi oczami – jednego ze słyszanych dźwięków i zapamiętanie go. Po upływie kolejnej minuty mogą już otworzyć oczy.

Poleć, by każdy z uczestników spróbował odtworzyć wybrany dźwięk swoim głosem lub wyrazić go za pomocą własnego ciała (klaskanie, uderzanie tupanie, drapanie itp.). Niech uczestnicy zaczną się przemieszczać po sali, wydając wybrany dźwięk i nasłuchując dźwięków innych osób. Poleć, aby wybrali jeden z tych dźwięków i zamienili swój dotychczasowy dźwięk na nowo wybrany.

Po wykonaniu zadania wymiany swojego dźwięku na inny, który im się spodobał, niech spróbują odnaleźć dźwięk jak najbardziej zbliżony do tego, który teraz odtwarzają.

W ten sposób każdy z uczestników znajdzie swoją parę. Niech uczestnicy staną naprzeciw siebie w parach, kontynuując wydawanie dźwięków, a następnie niech krótko omówią, jakie skojarzenia te dźwięki w nich wywołały, jaki nastrój wprowadziły.

Następnie niech spróbują określić, jaki nastrój byłby przeciwieństwiem tego nastroju.

Poproś, aby spróbowali stworzyć swoim ciałem lub głosem dźwięki, które oddałyby ten przeciwstawny nastrój. Zachęć pary do tego, żeby poszukały różnych sposobów na oddanie tego nastroju.

Przygotuj nazwy emocji na karteczkach i niech każda para wylosuje jedną emocję. Poproś, aby spróbowały ją oddać dźwiękiem korzystając z głosu i ciała.

2. Praca w grupach – czytanie performatywne 30 min.

Podziel uczestników na pięć grup i każdej grupie przydziel po jednym fragmencie „Bajki o rybaku i rybce”. Propozycja podziału utworu na poszczególne części:

• wyłowienie rybki, jej propozycja spełnienia życzeń,
• prośba żony o nowe koryto, nową chatę,
• żona staje się szlachcianką,
• żona staje się carycą,
• żona chce być władczynią wszystkich mórz świata, ale znów staje się prostą kobietą.

Zadaniem każdej z grup będzie zaprojektowanie i zaprezentowanie swojej części w formie czytania performatywnego.

Praca nad czytaniem performatywnym będzie przebiegać w następujący sposób:

• Najpierw niech grupy przeczytają przydzielone im fragmenty bajki.
• Potem niech porozmawiają o tym, jak odebrali dany fragment. Jakie ważne wydarzenia obejmuje ta część utworu? Niech spojrzą na bohaterów: czy zaszła w nich jakaś zmiana? Jakich określeń użyliby do określenia nastroju tego fragmentu?
• Członkowie każdej grupy niech wspólnie zadecydują o koncepcji czytania, zastanawiając się jaki klimat, nastrój chcieliby nadać swojemu fragmentowi.
• Poproś, aby po podjęciu tych decyzji wypisali z tekstu wszystkie te elementy, które są ważne w kontekście budowania nastroju i którym można nadać konkretny dźwięk. To mogą być zarówno elementy naturalnego otoczenia, jak i dźwięk danego przedmiotu (np. biżuterii) lub też uczucia bohaterów.
• Poleć, aby wyznaczyli te osoby w grupie, który dany fragment bajki będą czytać z podziałem na role (narrator lub narratorzy, bohaterowie).
• Pozostali członkowie grupy niech utworzą chór odpowiedzialny za nastrój. Niech wybiorą spośród poprzednio wypisanych elementów tekstu te, które chcieliby razem udźwiękowić i ustalą sposób na odtworzenia tych dźwięków (za pomocą głosu lub ciała podobnie, jak podczas rozgrzewki).
• Po podziale na role i podjęciu decyzji o dźwiękach dla chóru, niech powrócą do swojego fragmentu tekstu i wyłonią z niego momenty, kiedy w tekście następuje pauza. To jest możliwość dla chóru na dłuższy fragment dźwiękowy. Członkowie chóru muszą też wiedzieć, kiedy mają wydawać swój dźwięk, a kiedy nie. Niech zdecydują również wspólnie o tym, kiedy ma być słychać dźwięki razem z tekstem, a kiedy tylko sam tekst.
• Jako ostatni etap pracy niech grupy przeprowadzą próbę czytania uwzględniając wszystkie ustalenia.

3. Prezentacja i podsumowanie 45 min.

1. Zaproś grupy do zaprezentowania swoich fragmentów według kolejności scen w utworze. Zadbaj o to, aby przejścia pomiędzy kolejnymi zespołami były płynne (ustalcie przed prezentacją jej zasady, tak, aby w trakcie było dla wszystkich jasne, jak następują zmiany wykonawców i przejście pomiędzy rolą wykonawcy i słuchacza). Dzięki temu stworzycie spójne odczytanie całego utworu.

2. Po ukończeniu podziękuj wszystkim za występ. Zapytaj uczniów, jakie wrażenia odnieśli w czasie kolejnych prezentacji? Jaki nastrój wprowadziły do swoich części poszczególne grupy? Jak to wpływało na Wasz odbiór opowieści?