Zajęcia skupione na analizie komedii satyrycznej Gabrieli Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. Uczniowie przyglądają się poszczególnym wydarzeniom z utworu i porównują punkty widzenia tytułowej bohaterki i pozostałych osób dramatu.
● przypomnienie najważniejszych wydarzeń utworu;
● charakterystyka głównej bohaterki w oparciu o perspektywę innych postaci;
● definiowanie zjawiska dulszczyzny;
● analiza dramatu Zapolskiej jako przykładu komedii satyrycznej.
Sala z przestrzenią do fizycznej pracy w parach przez część zajęć.
Kartki A4 do zapisania monologów postaci - po jednej dla każdego ucznia.
Podziel klasę na duety. Niech każdy wylosuje imię postaci, której będzie się przyglądał w dalszej części zajęć (Zbyszek, Felicjan, Hesia, Mela, Hanka, Juliasiewiczowa, Tadrachowa, Lokatorka – w przypadku większej liczby grup, konkretną postacią mogą zajmować się również dwa zespoły). Poproś dwójki, aby porozmawiały o swojej postaci i jej relacji z Anielą Dulską.
Możesz zapisać na tablicy pytania pomocnicze:
Poproś, aby po rozmowie zespoły przygotowały z własnych ciał pomnik oddający specyfikę relacji między tymi postaciami. Niech dobrze zapamiętają tę figurę – będziecie ją wykorzystywać w dalszej pracy.
Poproś duety, aby wybrały sytuację najważniejszą z ich punktu widzenia w relacji wylosowanej postaci i Dulskiej. Teraz poproś, by pary stanęły w przygotowanych wcześniej pozach. Niech przez chwilę każdy zastanowi się, jakie emocje przeżywa „jego” postać, jak widzi swoją rolę w tym zajściu, jak postrzega drugą stronę? Zadaniem stron jest napisanie monologu wewnętrznego bohatera, w którego się wcielają. Zapowiedz, że monologi powinny być napisane w 1 os. lp., a całość – zmieścić się na stronie A4.
Poproś pary, aby przeczytały sobie przygotowane teksty. Teraz ich zadanie polega na zaprezentowaniu dwugłosu o wydarzeniu. Zaznacz, że nie muszą w prezentacji wykorzystywać całości opracowanych tekstów – mogą wybrać ich fragmenty. Przypomnij, aby punktem wyjścia dla sceny był pomnik. Uczul uczniów na to, że ważnym aspektem jest sposób prezentacji – niech zwrócą uwagę na sposób wypowiadania tekstu, pamiętają o odpowiedniej intonacji, głośności, ruchu, gestach, mimice.
Teraz nadszedł czas na prezentację – pokazujecie dane sceny chronologicznie. Po obejrzeniu wszystkich dwugłosów poproś uczniów o komentarze, wrażenia.
Na koniec zapytaj uczniów, jaki obraz Anieli Dulskiej wyłania się z zaprezentowanych scen. Jak postrzegają tę bohaterkę po zestawieniu jej perspektywy z punktem widzenia innych postaci? W toku tej rozmowy twórzcie wspólnie na tablicy mapę myśli wokół pojęcia DULSZCZYZNA.
Zaproś uczniów do rozmowy podsumowującej zajęcia. Przypomnij, że utwór należy do gatunku komedii satyrycznej i koncentruje się na wykpieniu dulszczyzny jako postawy społecznej. Zapytaj uczniów o emocje, które teraz im towarzyszą. Czy komedia Zapolskiej ich śmieszy, przestrasza czy może smuci?
