Warsztat do spektaklu „Psiakość” w reż. Marioli Ordak-Świątkiewicz z Olsztyńskiego Teatru Lalek. Podczas zajęć uczestnicy w formie zabawy przypominają sobie bohaterów oraz miejsca pojawiające się w przedstawieniu. W dalszej części pracy zastanawiają się, jakie zwierzęta żyją w ich otoczeniu i wymyślają przygody, które mogłyby je spotkać.
Duża pusta klasa lub inna przestrzeń do swobodnego ruchu całej grupy (np. korytarz).
Taśma papierowa, kartki papieru A4, kredki lub mazaki.
Aby zrealizować ten temat w wersji zdalnej, możesz zaproponować uczniom następujące działania:
1. Poproś dzieci o obejrzenie spektaklu.
2. Przypomnij dzieciom podczas zajęć online, że akcja przedstawienia dzieje się w czterech przestrzeniach. Są to: LAS, ŁĄKA NAD RZEKĄ, WIEŚ, MIASTO). Poproś dzieci, by wraz z Tobą przypomniały sobie, gdzie mieszkali poszczególni bohaterowie. Kolejno przypominaj bohaterów spektaklu: niedźwiedź, wiewiórka, lis, kukułka, dzik, sowa, zaskroniec, żaba, bóbr, kura, kogut, gęś, szczur, pudel. Po każdym zwierzęciu zrób przerwę, by dzieci głośno wymieniły miejsce zamieszkania.
Uwaga! Jeżeli wysyłasz zadania rodzicom, poproś, aby to oni przeprowadzili podobną rozmowę z dzieckiem w tym i kolejnym etapie.
3. Poproś, by dzieci zastanowiły się, jakie zwierzęta mogą spotkać na co dzień w swojej okolicy – w miejscach, w których mieszkają, przemieszczają się, które odwiedzają. Zachęć, by pomyślały chwilę – może będą to zwierzaki, które widują na co dzień, może widziały raz, a może nigdy nie widziały, ale wiedzą, że mieszkają w pobliżu? Poproś, by każde dziecko narysowało jedno wybrane zwierzę na kartce. Następnie niech każde spróbuje pokazać swoim ciałem jego ruch, zachowanie, odgłosy. Czy to zwierzę domowe, czy dzikie?
4. Poproś, by z pomocą rodziców każde dziecko jako wybrane zwierzę skontaktowało się telefonicznie lub przez internet z drugim zwierzakiem. Niech sprawdzą, czy spotkały się dwa „zwierzątka domowe”, czy dwa „zwierzątka dzikie”. A może, jak w spektaklu, spotkało się domowe z dzikim? Poproś, by podczas rozmowy dzieci wymyśliły, w jaki sposób te zwierzaki mogą się ze sobą przywitać przez telefon lub internet.
Uwaga! Połącz dzieci w pary w taki sposób, by opiekunowie tej dwójki mieli ze sobą kontakt lub by móc przekazać rodzicom numer telefonu drugiego opiekuna.
Przed zajęciami podziel przestrzeń na cztery części: naklej na podłodze taśmą dwie linie – pionową i poziomą – przecinające się pośrodku. Każda z nich to jedno miejsce akcji spektaklu: LAS, ŁĄKA NAD RZEKĄ, WIEŚ, MIASTO. Podpisz odpowiednio każdą część (jeśli pracujesz z młodszymi dziećmi, możesz również zastosować symbole). Stań z uczniami w kole. Przeczytajcie wspólnie nazwy przestrzeni. Zapytaj, czy pamiętają, skąd pochodziła Wilczka. Poproś, by wszyscy stanęli w odpowiednim kwadracie. Następnie zadaj pytanie o to, gdzie mieszkał Psiakość zanim trafił do lasu.
Powiedz, że proponujesz zabawę – będziesz wymieniać zwierzęta, które pojawiały się spektaklu, a zadaniem uczestników jest zajęcie miejsca w odpowiedniej części sali. Kiedy tam dotrą, każde z dzieci powinno zamienić się w rzeźbę przypominającą to zwierzątko.
Lista wszystkich zwierząt pojawiających się w spektaklu: niedźwiedź, wiewiórka, lis, kukułka, dzik, sowa, zaskroniec, żaba, bóbr, kura, kogut, gęś, szczur, pudel.
Ostatnią część przypomnienia spektaklu poprowadź w jednym z wariantów – w zależności od tego, z jaką grupą wiekową pracujesz.
Młodsze dzieci: porozmawiajcie o wybranych przez dzieci przygodach na forum. Dowiedz się, co je najbardziej zainteresowało i dlaczego.
Starsze dzieci: W ostatnim zadaniu poproś uczniów, by pomyśleli o jednej przygodzie Wilczki i Psiakościa, która najmocniej zapadła im w pamięć. Na Twoje hasło niech staną w miejscu, w którym się ona odbywała. W ten sposób powstaną cztery grupy. Niech uczniowie w zespołach porozmawiają, którą ze scen mieli na myśli, a następnie wybiorą jedną z nich i przedstawią ją w krótkiej etiudzie. Obejrzyjcie kolejno wszystkie scenki.
1. Zapytaj dzieci o to, jakie zwierzęta mogą spotkać na co dzień w swojej okolicy – w miejscach, w których mieszkają, przemieszczają się, które odwiedzają. Zachęć, by zastanowiły się chwilę – może będą to zwierzaki, które widują na co dzień, może widziały raz, a może nigdy nie widziały, ale wiedzą, że mieszkają w pobliżu?
2. Poproś każde dziecko, by narysowało jedno zwierzę na kartce. Daj na to zadanie kilkanaście minut. Gdy dzieci będą gotowe, usiądźcie w kręgu. Podziel fragment przestrzeni na dwie części – z jednej strony napisz hasło „zwierzęta domowe”, a z drugiej – „zwierzęta dzikie”. Zapytaj kolejno każde dziecko o to, co znajduje się na jego rysunku. Po każdej odpowiedzi proś, by uczeń kładł kartkę ze swoim rysunkiem po odpowiedniej stronie. Gdy skończycie, zapytaj, jakie zwierzęta dzikie i domowe, które znają dzieci, nie pojawiły się na Waszych rysunkach?
3. Podziel klasę na dwie grupy o takiej samej liczbie osób. Jedną grupę nazwij „zwierzęta domowe” a drugą „zwierzęta dzikie”. Poproś, by każde dziecko zastanowiło się, w jakie zwierzę ze swojej grupy, które wcześniej pojawiło się na rysunkach lub w rozmowie, chciałoby się zamienić. Teraz poproś, by każde „zwierzę domowe” dobrało się w parę z jednym „zwierzęciem dzikim”. Poproś dzieci, by pokazały, w jaki sposób te zwierzaki mogą się ze sobą przywitać.
Przypomnijcie sobie cztery przestrzenie z początku zajęć lub wróćcie do miejsca, gdzie były wyklejone. Niech każda para stanie w wybranym przez siebie polu. Poproś dzieci, by pomyślały w parach, jaką przygodę mogłyby przeżyć ze sobą w tym miejscu wybrane przez nich zwierzaki (np. jeż z kotem na łące).
UWAGA! Pary mogą pracować w różny sposób – zdecyduj, który jest najbardziej adekwatny dla Twojej grupy i jej potrzeb. Mogą przygotować:
a) krótkie scenki;
b) wspólny plakat obrazujący przygodę;
c) dialog między zwierzątkiem domowym a dzikim.
4. Zaprezentujcie wyniki pracy duetów. Na zakończenie porozmawiaj z dziećmi o tym, co obejrzały / usłyszały. Jakie emocje wywoływały przygody – może były śmieszne, może straszne? Jaki wpływ na ich pracę miało to, że zwierzę dzikie spotykało się z domowym?
Spektakl „Psiakość” w reż. Marioli Ordak-Świątkiewicz z Olsztyńskiego Teatru Lalek.
