Szukamy współczesnego Papkina

1. Wprowadzenie i rozgrzewka 10 min.

1. Wprowadzenie do tematu

Przedstaw grupie tematykę zajęć i opowiedz, że będziecie zajmować się dziś postacią Papkina z „Zemsty” - zastanowicie się, w czym tkwi komizm tej postaci i poszukacie jej odpowiedników w świecie współczesnym.

2. Rozgrzewka

Poproś uczniów, aby swobodnie poruszali się po sali, każdy w swoim rytmie. Każdy skanuje w myślach swoje ciało - jeśli czuje gdzieś napięcie, może samodzielnie wykonać kilka ćwiczeń. Następnie poproś uczestników, aby wyobrazili sobie, że są Papkinem. Niech spróbują poruszać się jak ta postać. Stopniowo wprowadzaj kolejne zadania ruchowe powiązane z postacią Papkina. Np.:

- śmiej się jak Papkin,

- kłaniaj się jak Papkin,

- witaj się z innymi jak Papkin,

- śpiesz się jak Papkin,

- gniewaj się jak Papkin.

Zachęć uczniów do tego, by zwracali uwagę na to, jak inni interpretują tę postać poprzez ruch. Na koniec poproś uczniów o podzielenie się swoimi obserwacjami.

2. Klasyka we współczesnym teatrze 5 min.

Opowiedz grupie o popularnym w teatrze (i filmie) zabiegu uwspółcześniania klasycznego tekstu: opiera się on na tym, że twórcy szukają związków danego dzieła ze światem współczesnym. Oznacza to, że zastanawiają się, kim bohaterowie byliby dziś, jak wyglądaliby, czy w ich życiu wydarzyłoby się coś, co jest akutalne również obecnie.

Dla przykładu można pokazać klasie kilka zdjęć ze słynnej inscenizacji „Balladyny” w reżyserii Adama Hanuszkiewicza (np. scena wjazdu głównej bohaterki na motocyklu) lub/oraz zaprezentować fragment filmu „Romeo i Julia” z 1996 z Leonardo di Caprio w roli głównej. Zastanówcie się, po co stosuje się taki zabieg i co daje on odbiorcom?

3. Kim jest Papkin dziś? 45 min.

Krok 1. Podziel klasę na grupy. Zadanie jest takie samo dla wszystkich – zespoły mają zastanowić się, kim mógłby być Papkin w naszych czasach. Wyniki rozważań przedstawią w formie inscenizowanej.

Krok 2. Odsłoń zapisane wcześniej na tablicy pytania: 

1. Określcie, co jest zabawnego w tej scenie: co Was śmieszy w danej sytuacji, w wypowiedziach bohaterów, w postaciach?
2. Zastanówcie się nad postacią współczesnego Papkina. Jak by wyglądał? Kim by był? Jak by się zachowywał? Narysujcie projekt kostiumu lub znajdźcie w Internecie zdjęcia postaci, która odpowiada Waszym wyobrażeniom o współczesnym Papkinie.
3. Stwórzcie wypowiedź (monolog) współczesnego Papkina na temat, którego dotyczy scena.

Każdej z grup rozdaj inny fragment tekstu, na którym będzie pracować (propozycje scen poniżej).  

Propozycje fragmentów tekstu do wykorzystania:

1. Akt I, scena II – poznajemy Papkina jako człowieka skłonnego do przechwałek i kłamstwa;
2. Akt I, scena III i IV – Papkin jest przekonany o swojej niesłychanej atrakcyjności;
3. Akt II, scena VII – scena rozmowy pomiędzy Papkinem i Klarą, Papkin jako zalotnik;
4. Akt III, scena IV - Papkin z misją u Rejenta, zachowanie Papkina w sytuacji, gdy jest przekonany o swojej przewadze nad rozmówcą;
5. Akt IV, sceny IV, V i VI – Papkin jest przekonany, że został otruty, robi rozrachunek z życiem i pisze testament.

4. Prezentacje i podsumowanie 30 min.

1. Narysuj na tablicy tabelę składającą się z trzech kolumn. Podpisz je: komizm postaci, komizm sytuacyjny, komizm językowy. Skorzystaj z niej podczas prezentacji kolejnych zespołów: omawiając sceny, zastanawiajcie się wspólnie, co w nich bawi, jakie elementy komiczne zostały wykorzystane, jakie znaki sceniczne uwspółcześniające postać wykorzystano. Wpiszcie te elementy w odpowiednie pola tabeli.

Możecie również porównać różne wersje Papkina stworzone przez grupy - zastanówcie się, co je łączy a co je różni.

2. W podsumowaniu zajęć można jeszcze raz odwołać się do pojęcia uwspółcześnienia. Czy zabieg ten pomaga nam w zrozumieniu bohatera – dlaczego tak/nie?