Jak opowiedzieć historię?

1. Temat - co chcę powiedzieć? 35 min.

1. Uczniowie pracują w pięcioosobowych zespołach. Poleć, by grupy zastanowiły się nad wydarzeniem z życia publicznego, które było dla nich ważne w minionym tygodniu (lub ostatnim czasie). Daj im chwilę na dyskusję.

2. Następnie poproś, aby stworzyli rodzaj kolażu zdjęć i słów, który pokaże, czemu wybrali to wydarzenie. Rozdaj im instrukcję do stworzenia pracy:

- macie do dyspozycji gazety: wyszukajcie w nich zdania/wyrazy i obrazy, z których zbudujecie Waszą opowieść;

- kolaż może zawierać maksymalnie pięć zdań;

- zadbajcie, aby strona graficzna podkreślała treść historii, kształt opowieści oddawał emocje.

3. Grupy prezentują wydarzenia, pokazując zrealizowaną graficznie historię. Następnie klasa, poprzez głosowanie, wybiera jedno, które wg uczniów jest najważniejsze. Nie można wskazać wyboru własnej grupy.

Zapowiedz, że w dalszej części zajęć będziecie się zajmować wspólnie tym wydarzeniem i tym, jak cel opowiadania o tym wydarzeniu wpływa na kształt historii.

 

2. Przedmiot-historia-nadawca 15 min.

1. Poproś, aby każdy uczeń wybrał spośród dostępnych w sali obiektów jeden przedmiot, który wg niego jest metaforą tego wydarzenia, obrazuje je. Następnie poleć, aby w parach opowiedzieli sobie o tym, dlaczego wybrali ten przedmiot, co on dla nich symbolizuje.

2. Niech uczniowie stworzą nowe pary, w których opowiedzą sobie przebieg  wydarzenia. Poproś, aby każda para wybrała jeden rodzaj emocji, którą chce oddać w swojej opowieści (smutek, zachwyt, znużenie, zażenowanie etc.). Opowiadanie w duecie polega na tym, że każda osoba wypowiada na przemian jedno zdanie.

3. Po ćwiczeniach zaproś uczniów do rozmowy:

- jak opowiadało im się historię w parze – co było w tym trudnością/co było ułatwieniem?

- jaki stosunek do wybranego wydarzenia wyłania się z Waszych rozmów?

- jak różne perspektywy na to samo wydarzenie wpływają na opowiadanie o nim?

3. Cel a forma wypowiedzi 15 min.

Poproś, by uczniowie wrócili do swoich grup. Zapowiedz, że zadaniem każdego zespołu będzie stworzenie opowieści o wydarzeniu zgodnej z formą wypowiedzi, jaką wylosują. Przykładowe formy: reklama, sprawozdanie, news w radiu, artykuł w podręczniku za 30 lat, opowieść świadka zdarzenia „na gorąco”, kartka z pamiętnika uczestnika wydarzeń, prywatna rozmowa dwóch osób o wydarzeniu.

Rozlosuj pomiędzy zespoły formy wypowiedzi i poproś, aby zaczęli rozmowę od ustalenia, jakie cele wiążą się z daną formą wypowiedzi, po co ktoś po nią sięga.

Następnie poproś, aby zespoły określiły, jaki cel może mieć użycie tej formy w kontekście wybranego wydarzenia. Na tej podstawie niech wybiorą środki, którymi opowiedzą o nim w wylosowanej formie. Daj 10 minut na przygotowanie tej wypowiedzi. Po tym czasie poproś kolejno grupy o zaprezentowanie swoich tekstów.

4. Dyskusja 15 min.

Po wysłuchaniu wszystkich wariantów tej samej historii porozmawiajcie o tym, jak poszczególne formy wypowiedzi i ich cel wpływał na kształt historii. Możesz skorzystać z poniższych pytań:

- Jakie były cele poszczególnych wypowiedzi?

- Jak zmienia się narracja o wydarzeniu, gdy zmienia się cel wypowiedzi, sytuacja komunikacyjna?

- Czy inna cel sprawia, że widzimy historię inaczej? Jeśli tak, to w jaki sposób?  

- Jakie emocje pojawiały się w tekstach i od czego to było zależne?

5. Podsumowanie 10 min.

Usiądźcie w kole. Poproś, aby każdy zastanowił się,  za pomocą jednego wyrazu każdy określił relację pomiędzy celem a formą wypowiedzi. Daj moment na zastanowienie i poproś, o podzielenie się swoim wyborem. Po całej rundzie skomentujcie krótko, jaki obraz tej relacji wyłonił się z ćwiczenia.

Zadanie domowe

Poleć, aby każdy uczeń napisał opowieść o dzisiejszych zajęciach w wybranej formie wypowiedzi.