Powieść „Chłopi” – historia z perspektywy różnych bohaterów

1. Rozgrzewka 10 min.

1. Poproś uczestników, żeby w parach opowiedzieli sobie nawzajem jedną krótką historię, która im się wydarzyła w ostatnim tygodniu (o czymś, co ich zaskoczyło lub zawierało w sobie element niezwykłości). Następnie tych, którzy historie wysłuchali poproś, aby przekazali je kolejnej osobie tak, jakby ta historia im się wydarzyła (z zachowaniem 1. osoby liczby pojedynczej).

2. Zapytaj uczniów o etap opowiadania i słuchania:

- co uczniowie czuli, przekazując historię innej osoby tak, jakby to była ich historia?

- co sprawiało, że historia, której słuchali zaciekawiła ich? Co utrudniało im skupienie się na jej wysłuchaniu?

2. Budowanie historii 20 min.

1. Poproś swoich uczniów, aby w parach (w ławkach) wybrali po jednego spośród głównych bohaterów powieści Reymonta: Borynę, Jagnę, Antka, Dominikową lub Hankę. Zaznacz, że jest to postać, nad którą będą pracować na dalszym etapie. 

2. Podawaj parom polecenia do pracy - na każdy z etapów daj podaną ilość czasu:

• Zastanówcie się, jakie wydarzenie opisane w powieści jest kluczowe w odniesieniu do Waszego bohatera. [3 minuty]

• Korzystając z tekstu powieści, stwórzcie kartę bohatera. Zapiszcie na niej: imię, wiek, trzy najważniejsze cechy charakteru, co wiemy o rodzinie bohatera, czym się zajmuje na co dzień, jakie ma marzenie. Jeżeli powieść Reymonta nie dostarcza odpowiedzi na niektóre z tych pytań, uzupełnijcie tę informację wg własnego pomysłu - zgodnie z wiedzą o postaci zaczerpniętą z utworu. [5 minut]
• Opiszcie bieg wydarzeń w powieści z perspektywy Waszego bohatera (1. osoba liczby pojedynczej). Skupcie się na detalach związanych z doświadczeniami bohatera, jego charakterem, językiem, którym się posługuje i uwzględnijcie informacje, które sami dodaliście. Zwróćcie uwagę, żeby opisać też szczegóły (pomogą Wam w tym przymiotniki). Opowieść powinna się zamknąć w 15-20 zdaniach. Zastanówcie się, w jaki sposób odczytacie tekst.  [12 minut]

3. Prezentacja tekstów i refleksje 25 min.

Ustal kolejność prezentowania historii związanych z konkretnymi bohaterami. Poproś pary, by prezentowały swoje historie. Po wyczerpaniu tekstów związanych z jedną postacią otwórz rozmowę z uczniami: co charakteryzuje perspektywę danego bohatera? Co było wspólnego w tych historiach, co je różniło? Czy poszczególne zespoły były zgodne co do wyboru njaważniejszego wydarzenia dla postaci? 

Na podsumowanie pracy na lekcji zapytaj: jak uczniowie postrzegają przyjrzenie się osobno perspektywom poszczególnych bohaterów? Co dał im taki sposób pracy z tekstem Reymonta?