Innym okiem – przestrzeń oglądana z różnych perspektyw

1. Rozgrzewka 5 min.

Wyjaśnij, że potrzebujesz kilku (3-4) ochotników do zadania, które będzie polegało na opisie sali lekcyjnej z wybranego miejsca w przestrzeni: można przyjmować różne pozycje np. stanąć na stole, kucnąć czy położyć się lub zająć miejsce za biurkiem nauczyciela i na bieżąco opowiadać innym, jak wygląda sala oglądana w taki sposób.

Ochotników poproś o opuszczenie sali i pojedynczo zapraszaj kolejne osoby, by oglądały salę w wybrany sposób i opisywały na głos swoje spostrzeżenia. Resztę klasy poproś o uważne słuchanie kolejnych opisów. Po wysłuchaniu wszystkich osób porozmawiajcie krótko o tym, czym różniły się od siebie poszczególne opisy, a co było w nich wspólne.

Jeśli pracujesz z niewielką klasą, możesz poprowadzić to zadanie w formule, w której cała grupa doświadcza oglądania sali z nietypowej perspektywy:

Poproś uczniów, by rozeszli się po klasie i wybrali sobie jedno miejsce w przestrzeni. Uczniowie mogą przyjmować różne pozycje np. stanąć na stole, kucnąć czy położyć się czy zająć miejsce za biurkiem nauczyciela. Zapytaj kilku ochotników o to, jak odbierają przestrzeń sali z zajmowanego właśnie miejsca. Jaka jest perspektywa różnych osób na tą samą przestrzeń?

2. Przywoływanie przestrzeni 15 min.

Zapytaj uczniów, w jakich galeriach handlowych najczęściej bywają. Zdecydujcie się na jedną z nich, aby odnosić się do tego samego, konkretnego miejsca. Poproś, by uczniowie dobrali się w pary i postarali się przypomnieć sobie przestrzeń wybranej galerii. Niech wymienią się miedzy sobą doświadczeniami związanymi z tym miejscem – na zasadzie luźnych skojarzeń i bardziej szczegółowych faktów związanych z korzystaniem z galerii.

Zbierzcie Wasze obserwacje na forum: jakie elementy pojawiły się w opowieściach o wizycie w galerii? Zapytaj kolejno o emocje, sposób korzystania z przestrzeni, konkretne strefy przywołane w opowieściach.

Następnie poproś uczniów, aby zastanowili się, kto korzysta z galerii? Czy wśród jej użytkowników da się wskazać jakieś typy?

3. Galeria z różnych perspektyw 30 min.

1. Zapowiedz, że za chwilę podzielicie się na grupy i każda z nich będzie miała za zadanie opisać przestrzeń przywołanej galerii handlowej z perspektywy konkretnej osoby, która się w niej pojawia. Każda grupa wylosuje karteczkę określającą narratora – poproś, aby uczniowie nie zdradzali sobie wzajemnie, jaką postać wylosowali.

Po stworzeniu grup i wylosowaniu narratorów poproś zespoły, by zastanowiły się, jak ich narrator może postrzegać galerię – co robi w tej przestrzeni, co widzi, na co będzie zwracał szczególną uwagę i jakich może doświadczać emocji?

Przykładowe hasła:

Przedszkolak, nastolatek, osoba starsza, niepełnosprawny na wózku, pracownik serwisu sprzątającego, ochroniarz, kierownik marketingu galerii, obcokrajowiec, policjant wezwany do kradzieży, ściana przy wejściu głównym etc.

Na napisanie tekstów daj uczniom ok. 8-10 minut.

2. Poproś, by każda grupa zaprezentowała na forum swój tekst. Zapytaj odbiorców o wrażenia. Które elementy opisu ulegają zmianie w zależności od tego, kto opowiada? Czy dla narratorów to ta sama przestrzeń? Na co zwracaili uwagę pracownicy, a na co klienci?

4. Podsumowanie 5 min.

Wspólnie zastanówcie się, jakie aspekty przestrzeni wydobywa perspektywa różnych osób. Jakie konsekwencje dla tekstu ma wybór określonego narratora?