Zakazy, nakazy, normy...

1. Rozgrzewka - reakcje w ciele 10 min.

1. Przeprowadź krótką rozgrzewkę ciała. Jeżeli macie dużo przestrzeni, może odbywać się na podłodze. Poproś uczniów, by napięli wszystkie części i mięśnie ciała, tak by zajmowało ono jak najmniejszą powierzchnię. Następnie poproś o całkowite rozluźnienie. Powtórzcie tę czynność raz jeszcze. Tym razem niech każdy, napinając i rozluźniając ciało, pomyśli o momentach, w których czuje napięcie w ciele i rozluźnienie.

 

2. Poproś, by uczniowie rozeszli się po sali i oddali za pomocą ciała (zatrzymali się w miejscu), następujące hasła:

prawo/pozwolenie

norma

zakaz

nakaz

Po tym działaniu porozmawiaj z nimi o tym, co rozumieją pod hasłem zakaz, nakaz, norma, pozwolenie/prawo.

 

3. Poproś, aby każdy z uczniów pomyślał o miejscu w szkole, w którym najczęściej słyszy lub widzi jakiś rodzaj norm (zakazów lub nakazów). Niech każdy przybierze pozę związaną z tym miejscem i zasadą tam obowiązującą. Kiedy wszyscy będą już w pozycjach, poproś, by każdy na Twój sygnał wypowiedział zakaz/nakaz, który słyszy w tym miejscu. Przejdź między uczniami:  kiedy dotkniesz kogoś, niech powie na głos zakaz. Możesz „włączać" i „wyłączać" uczniów (postaraj się dotrzeć do wszystkich) bądź uruchomić wszystkie osoby równocześnie (wtedy będzie bardzo głośno!).

 

4. Porozmawiaj z uczniami o tym, jakie pojawiły się szkolne miejsca w poprzednim zadaniu i wypiszcie je na tablicy (możecie też rysować plan szkoły zaznaczając miejsca pełne norm innym kolorem). 

 

 

 

2. Badacze miejsc 10 min.

Podziel uczniów na grupy badaczy – ich liczba niech wynika z liczby wypisanych miejsc szkolnych, w których pojawiają się zakazy i nakazy. Każdej grupie daj do zbadania jedno miejsce. Jeśli jest taka możliwość, to niech zespoły wybiorą się w przydzielone miejsca na badanie. W innym przypadku mogą rozrysować plan miejsca na dużym arkuszu papieru. Zapowiedz, że zadaniem każdej grupy jest stworzenie charakterystyki miejsca. Poproś, by dokładnie opisali je, zwracając uwagę na jego kształt, ważne elementy i cechy oraz funkcję – co się w nim dzieje, do czego służy itd. Poproś, by postarali się zachować jak największy obiektywizm i koncentrację na faktach.

 

Przykład: grupa, która będzie miała stołówkę, może zapisać, że to miejsce, w którym się spożywa posiłki, w którym unoszą się zapachy, jest dużo małych kwadratowych stolików, przy których siedzi dużo uczniów, jest duża kolejka w trakcie przerwy obiadowej, a podczas innych przerw jest pusto itd.

3. Zakazy, nakazy, prawa, normy 10 min.

Poleć, aby każda grupa przekazała informacje o miejscu sąsiedniemu zespołowi. Poproś, by teraz na podstawie otrzymanej charakterystyki miejsca, ekipy wymyśliły prawa, normy, zakazy i nakazy, które chciałyby stosować w tej przestrzeni. Niech te prawa dotyczą całej społeczności szkolnej.

Zaznacz, że ilość nie jest tu kluczowa. Ważne, by uczniowie po dokładnej analizie opisu miejsca zastanowili się, do czego chcą mieć prawo w tej przestrzeni i co chcą, by było normą zachowania w danym miejscu. Przypomnij, że punktem wyjścia do wymyślanych zakazów, nakazów, norm i pozwoleń jest wcześniej przygotowana charakterystyka miejsca, na podstawie której powinni znaleźć argumenty do swoich propozycji.

4. Instrukcja obsługi miejsca 15 min.

1. Poproś uczniów, by ponownie przekazali opracowane materiały sąsiadom. Zadaniem każdej grupy będzie stworzenie krótkiego działania, w którym staną się przewodnikami po danej przestrzeni i przedstawią pozostałym pomysł na prawa obowiązujące w danej przestrzeni, uzasadnią ich stosowanie. Podstawą tych prezentacji powinny być wymyślone przez inną grupę prawa. 

 

2. Wybierz się z klasą na spacer po szkole po wszystkich wskazanych miejscach. Niech zespoły przeprowadzą zaprojektowane działania. Jeżeli czas na to pozwala, możecie komentować wszystkie propozycje bezpośrednio po przeprowadzonej akcji.

 

3. Wróćcie do sali. Porozmawiaj z klasą o tym, czy zakazy i nakazy są potrzebne, kto je wymyśla i jakie uczucia towarzyszą już zastanym zakazom i nakazom. Dla kogo i po co one są? Przyjrzyjcie się temu, jak się mają wymyślone normy i zakazy przez uczniów do rzeczywistości szkolnej i na ile byłaby szansa ich wprowadzenia. Może kolejnym etapem będzie przedstawienie wymyślonych praw na forum szkoły?