Znaczenie przestrzeni

1. Skojarzenia 5 min.

Poproś uczniów, by każdy indywidualnie spróbował scharakteryzować przestrzeń, w której działa się akcja spektaklu. Poproś, by uczniowie posłużyli się dwoma formami skojarzeń:

a) rzeczowniki – nazwy konkretnych miejsc akcji;

b) przymiotniki określające te przestrzenie (wygląd, nastrój, skojarzenia, kolor itp.).

2. Zdjęcia 10 min.

Przygotuj wczesnej zestawy zdjęć ze spektaklu, na których wyraźnie widać przestrzeń akcji. Podziel uczniów na pięcioosobowe zespoły rozdaj każdemu zespołowi zbiór fotografii. Poproś, by uczniowie wymienili się zapisanymi w poprzednim etapie hasłami, a następnie przyporządkowali je do wybranych przestrzeni. Niech wspólnie zastanowią się, co jeszcze widać na zdjęciach – jakie elementy scenografii, rekwizyty? Co to za miejsca? Dlaczego te miejsca tak wyglądają? Dlaczego twórcy spektaklu zdecydowali się umieścić akcję w takich przestrzeniach?

3. Na zewnątrz/wewnątrz 10 min.

Poproś zespoły, żeby się zastanowiły się czego nie widać na tych zdjęciach i czego nie widać w spektaklu, czego widz nie widzi? Jaki jest świat, w którym dzieje się akcja spektaklu? Co może dziać się na zewnątrz przedstawionej w spektaklu bazy wojskowej w Iraku? W jaki sposób obrazy wojny docierają do miejsca wydarzeń, gdzie są jej ślady? W jaki jeszcze inny sposób wojna wdziera się do wnętrza bazy wojskowej? Poproś uczniów, by przypomnieli sobie dźwięki, które docierają do środka przestrzeni z zewnątrz. Możesz te pytania wydrukować na kartce i rozdać jako tematy do dyskusji w grupach (lub poprosić, by każdy zespół wybrał i prześledził jedno z podanych zagadnień).

Na zakończenie porozmawiajcie wspólnie o tym, jak miejsce, w którym dzieje się akcja, wpływa na bohaterów, co z nimi robi przestrzeń, w której stacjonują?

Zwróć uwag uczniów na miejsce realizacji spektaklu – jest to przestrzeń nieteatralna, dawna hala zakładów maszyn budowlanych im. L. Waryńskiego na warszawskiej Woli. Zapytaj, jak to wpływa na ich odbiór?

4. Przestrzenie „Makbeta" dziś 15 min.

Poinformuj uczniów, że spektakl Grzegorza Jarzyny powstał w 2005 roku, kiedy jeszcze głośno komentowano wydarzenia związane z Wojną w Zatoce Perskiej. Poproś ich, by w grupach wcielili się w rolę reżyserów i scenografów, którzy planują wystawienie współczesnej wersji „Makbeta”. Gdzie dziś mogłaby się rozgrywać akcja tej tragedii? Zachęć, by w zespołach przygotowali notatnik reżysera i scenarzysty, w którym znajdą się informacje o miejscu akcji ich przedstawienia. W jakich przestrzeniach i kontekstach chcieliby umieścić swoich bohaterów? Poproś o wypisanie haseł opisujących przestrzeń: miejsca, kolory, faktury, zapachy i wykonanie kilku schematycznych rysunków. Uczniowie mogą też skorzystać z internetowej wyszukiwarki zdjęć i wydrukować kilka przykładowych obrazów charakteryzujących przestrzeń, w której chcieliby umieścić swojego "Makbeta".

Wariant: Przygotuj  proste materiały plastyczne: szary papier, taśma malarska, zapałki, sznurek, białe kartki A4, słomki do napojów, klej itp. Zaproś uczniów do stworzenia prototypu/makiety swojej scenografii.

Na zakończenie zaprezentujcie sobie stworzone przestrzenie i podsumujcie.

5. Podsumowanie 5 min.

Zainicjuj z uczniami rozmowę o roli przestrzeni w spektaklu teatralnym. Jakie znaczenia i emocje przestrzeń może wydobywać, podkreślać? Za pomocą jakich środków?